Zien onder water

Onder water kunnen we alleen goed zien met een duikbril. Maar ook met de duikbril zijn de dingen een beetje anders! Op deze pagina zie je op welke manier je de dingen anders zien en hoe dat komt.

Het oog

Onze ogen zijn eigenlijk een camera. Op deze tekening zie je hoe het oog is opgebouwd. De belangrijkste punten voor het begrijpen van het zien onder water zijn de onderdelen die te maken hebben met de lichtstralen en de manier waarop lichtstralen worden 'gestuurd', de lichtbreking.

Voor het oog zijn dit de onderdelen die te maken hebben met lichtbreking:

• Hoornvlies - dit is de voorkant van je oog, het sterk bolle stukje dat over je regenboogvlies (het gekleurde deel van het oog) heen zit. De sterke bolling is eigenlijk ook een sterk lens.
• Ooglens - deze zit in je oog, achter het regenboogvlies.

We zien scherp als de lichstralen in precies 1 punt samenkomen op het netvlies. Het netvlies ligt achter in je oog. Het punt van het netvlies waarmee we het beste kunnen zien is de 'gele vlek'.
Het netvlies zet licht om in elektrische stroompjes die met de oogzenuw naar de hersenen gaan. Op het punt waar de oogzenuw het oog verlaat kunnen we niets zien, dit is de 'blinde vlek'. Op het plaatje kun je zien hoe het oog precies is opgebouwd.

Scherp zien

In lucht worden de lichtstralen als deze het oog binnen komen gebroken door het hoornvlies, op de overgang van lucht naar hoornvlies. Hier worden de lichstralen het meest sterk afgebogen! Dit komt door de heel sterke bolling van het hoornvlies.

De lens in het oog, achter je iris, kan zich aanpassen om scherp te zien. Dit doe je met het spiertje dat met trekvezeltjes aan de lens trekt. Dan wordt de lens platter of boller. Zo kan je oog scherpstellen op dichtbij, zoals nodig is om te kunnen lezen, of veraf zien.

Zien onder water zonder duikbril

Als je geen duikbril op hebt, komt het water direct tegen je hoornvlies. De overgang van 'lucht naar hoornvlies' uit het plaatje hierboven is er dan niet, dan is er een overgang 'water naar hoornvlies'. Maar dan is ook de grootste breking, nodig om scherp te zien er dus ook niet! Daarom zie je onder water zonder duikbril alles wazig.

Kijken onder water met een duikbril

Dus moeten we een laagje lucht voor onze ogen houden om scherp te kunnen zien. Daarvoor gebruiken we de duikbril.

Maar het glas van de duikbril heeft zelf ook invloed op de lichtstralen. Er treedt ook een breking op in het vlakke glas van de duikbril. De stralen worden dan zo gebroken:

Het voorwerp lijkt dus een stuk dichterbij te zijn! Daar kun je je dus aardig mee vergissen onder water.

Daardoor lijken dingen onderwater ook groter te zijn als ze echt zijn. Een klein visje kan dan toch nog imposant worden!

Deze foto laat de vertekening van het beeld goed zien, let maar op het verschil tussen boven en onder water. De afstand lijkt veel kleiner en de rots lijkt ook veel groter te zijn.

Bril en duikmasker

Als je ooglens niet goed genoeg werkt om altijd scherp te zien, heb je een bril nodig. Zoals je hierboven hebt gezien lijkt onder water alles groter. Vaak kun je daarom ook genoeg zien met alleen een duikbril.

Maar als je toch eigenlijk nog een bril nodig hebt onder water dan kun je een speciale duikbril kopen waarin je extra glazen kunt zetten om toch scherp te zien. Dus er is altijd een oplossing! Op het plaatje zie een los glas voor een duikbril met een leesgedeelte (met sterkte +4 dioptrie).

Maar niet alleen de afstand en de grootte lijken anders.
Kijk maar op de volgende pagina hoe ook kleuren veranderen onder water!