Ballon
Duikkids

 

 

Adelaarsrog

 

Napoleonvis

 

Duikkid

 

Koraal

 

Doktersvis

 

Schildpad

 

Mantarog

 

Hamerhaai

 

Garnaal

 

Bekerspons

 

Kerstboomworm

 

Doktersvissen

 

Water drukt!

Als je leert zwemmen merk je al snel, als je wat dieper onder water komt, dat het water op je lichaam drukt. Meestal merk je dat aan je oren. Hoe dieper je komt, hoe meer druk. Op deze pagina kun je hier meer over te weten komen. Ook kun je een paar testjes doen. We beginnen met de druk die we altijd voelen: de luchtdruk.

Lucht drukt ook

De aarde heeft een grote schil met lucht om zich heen. Lucht is natuurlijk heel belangrijk, daar zit de zuurstof in die we nodig hebben om te kunnen leven. De zuurstof halen we met ademhalen en onze longen uit de lucht.

De dampkring, zo noemen we die schil lucht, is kilometers hoog. En als je denkt dat lucht niets weegt heb je het mis. De dampkring drukt ook op ons lichaam en alles om ons heen.

Druk kunnen we meten, net zoals we afstand in meters meten. De luchtdruk, maar ook de waterdruk onder water,De diepte in meten we in bar. Als je meer wilt meten over druk en bar: klik op 'meer weten over druk'.

Op het plaatje hieronder zie je hoe de dampkring is opgebouwd. Ook zie je dat de dampkring tientallen kilometers hoog is! Vliegtuigen vliegen vaak op 10 kilometer hoogte!

De dampkring

Waterdiepte en druk

De druk op de grond is dus ongeveer 1 bar. Als het mooi weer is, iets meer (een hoge druk gebied), als het slecht weer is iets minder (een lage druk gebied, ook wel depressie).naar boven pagina

Als je onder water gaat, komt daar de druk van het water nog bij. Eigenlijk is dat het gewicht van het water dat extra op je lichaam gaat drukken. Probeer het volgende maar eens uit.

Testjes

De emmer water

Neem een emmer water. Meestal zit daar 10 liter water in, dit weegt dan ongeveer 10 kilo. Ga plat op je rug liggen. Zet nu de emmer water op je borstkas. Probeer nu maar gewoon door te ademen. Dat valt tegen!

De druk van de 10 kilo op je borstkas maakt het ademen zwaar. Dat komt omdat in je borstkas, in je longen, deze extra druk er niet is. Daar is gewoon de luchtdruk.

Nu snap je ook waarom je ademautomaat de luchtdruk die in ademt gelijk maakt aan de druk van het water om je heen. En waarom een snorkel van 3 meter niet gaat werken: op drie meter diepte drukt het water zo hard tegen je borstkas dat je ademhalingsspieren niet sterk genoeg zijn om in te kunnen ademen.

De injectiespuiten

Een ander testje werkt met twee grote injectiespuiten, die af kunt sluiten met draaidopjes.

De eerste spuit vul je tot het laatste streepje met water. Als je hier een klein drupje inkt in doet, krijgt het een mooi kleurtje en zie je goed wat er gebeurd. Doe dan het dopje erop, zodat de spuit is afgesloten.
De andere spuit zuig je vol met lucht, ook tot het laatste streepje. Doe dan ook het de dopje erop,

Op de foto zie je de spuiten en dopjes. Eentje staat afgesteld op 50 cc, een prima begin voor de proef.

InjectiespuitenInjectiespuiten

Neem allebei de spuiten mee naar het diepste punt van het zwembad en kijk wat er op die diepte gebeurd.
Als je weer boven water bent, probeer je met je hand de spuiten weer in te drukken tot het streepje dat ze onder water hadden bereikt - dat valt tegen, dan moet je nog hard drukken!naar boven pagina

(Tip voor instructeurs: Bij een leverancier voor medisch materiaal of bij een apotheek kun je injectiespuiten bestellen. Let op: neem met luer lock (afsluitbaar) met bijbehorende luer lock afsluitdopjes).

Animatie proef injectiespuiten

Dan zie je ook dat water niet samengedrukt kan worden. Lucht wel, als je dieper gaat, wordt de zuiger verder de spuit in gedrukt. Je lichaam bestaat voor een groot deel (70%) uit water. De delen van je lichaam waar water zit, worden dus niet samengedrukt als je dieper gaat. De delen van je lichaam waar lucht in zit (de maag en darmen, je longen, de kleine ruimten bij je oren en neus) reageren wel op de druk. Kijk ook maar bij duiken en je lijf - druk op je lijf - opbouw van je lichaam en drukverschil .

De bal en de hoekduik

Op dit filmpje zie een snorkelaar een hoekduik maken naar ongeveer 3,5 meter diepte. Hij neemt een bal mee naar beneden. Dan zie je dat aan de oppervlakte de bal vrij stevig is, maar op de bodem de bal helemaal ingedeukt en makkelijk te vervormen is.

 

Diepte, druk en effect

In dit overzicht zie je de diepte, de stand van de dieptemeter en de druk. De laatste twee kolommen laten zien wat er met een liter lucht gebeurd als je deze mee naar beneden neemt - kijk maar naar de ballon!

Druk en diepte

Je ziet dat als je duikt naar 10 meter diepte, de druk twee keer zo groot wordt. Daarom moet je juist in de eerste meters van je afdaling heel vaak je oren klaren!

Zie je liever een grafiekje:

Grafiek diepte en druk.

Maar het werkt ook andersom: als je op 40 meter diepte 1 liter lucht in je trimvest laat, en je blaast niet af onderweg (helemaal fout natuurlijk), dan is het trimvest aan de oppervlakte gevuld met 5 liter lucht. Dan zou het uit elkaar ploffen, daarom zitten er overdrukventielen op. Blaas je niet af, dan ga je ook steeds sneller omhoog.

En dat is ook de reden waarom je bij het opstijgen nooit je adem mag vast houden! Bij het opstijgen gaat de lucht dan uitzetten, zover dat je longen kunnen beschadigen. Niet doen dus! Wil je weten hoe? Kijk bij 'drukverschillen'!
naar boven pagina

Het volgende stukje gaat over geluid onder water. Veel plezier!