Gehoororgaan
Duikkids

 

 

Baars

 

Kreeft

 

Doktersvissen

 

Koraal

 

Schildpad nachtduik

 

Pauw oog platvis

 

Oorkwallen

 

Rog

 

Rifvissen

 

Zeehond

 

Rifvissen

 

Onderwaterlandschap

 

Sepia

 

Onderwaterlandschap

 

Duikkid

Oren klaren

Bij het snorkelen en duiken moet je vaak je oren klaren. Dit heeft alles te maken met druk, kijk nog maar eens hoe groot de druk wordt als je dieper gaat duiken op 'water drukt' en wat druk doet met verschillende onderdelen van je lichaam, dus bij 'druk op je lijf - waar zit lucht?'.

Je oren en lucht en water

Klaren van de oren is nodig omdat er drukverschil kan zijn tussen je gehoorgang, dus je uitwendig oor en je middenoor waar de gehoorbeentjes zitten en waar lucht in zit. Op de grens tussen je gehoorgang, waar water in komt tijdens het duiken en snorkelen, en je middenoor zit je trommelvlies.

Kijk nog maar eens naar deze plaatjes. Het eerste laat zo'n beetje zien hoe het echt in elkaar zit.

Oorholten

We zien bij het oor eigenlijk drie delen, drie ruimten:

Het Buitenoor (paars) - dit is de oorschelp, de gehoorgang en aan het eind het trommelvlies. Hier zit boven water lucht in en onder water loopt deze vol met water.

Het Middenoor (groen) - dit is een kleine ruimte waarin de gehoorbeentjes liggen. Het trommelvlies grenst het middenoor af van het buitenoor. Het eerste gehoorbeentje, de hamer, zit met de steel vast aan het trommelvlies. Dan worden de trillingen van het trommelvlies door de hamer en aambeeld overgebracht naar de stijgbeugel. Deze zit met zijn 'voetplaat' in het ovale venster. Dit ovale venster is de grens naar het Binnenoor. Vanuit het middenoor loopt een dun buisje naar achter in je keelholte. Dit is de 'buis van Eustachius'.

Het Binnenoor (lichtblauw) - dit is opgesloten in bot. Hierin zitten het slakkenhuis (waarmee je eigenlijk hoort) en je evenwichtsorgaan, de halfcirkelvormige kanalen. In het slakkenhuis en de kanalen zit vloeistof.

Buis van Eustachius

De buis van Eustachius is een dun kanaaltje dat lucht kan verplaatsen van achterin je keel naar het middenoor. Helaas is dit maar een heel dun kanaaltje, wat je soms bewust open moet maken. Dat doe je door te slikken, een kauwbeweging te maken, of door met je neus dichtknijpen even te persen.
Kijk maar op het plaatje hoe de buis van Eustachius loopt. Je hebt er wel twee: voor elk oor eentje!naar boven pagina

Buis van Eustachius

Soms zit de buis van Eustachius dicht, bijvoorbeeld als je verkouden bent. Dan is de druk niet altijd gelijk en ga je minder goed horen. Soms voel je ook dan, zonder dat je duikt, druk op te trommelvlies!

Oren klaren

Door de buis van Eustachius kun je de druk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk maken! Dit is eigenlijk wat je doet als je je oren klaart. Hieronder zie je weer een aantal plaatjes met pijlen. De blauwe pijl is van het water in je gehoorgang, de groene pijl is van de lucht in je middenoor.

Eerst een plaatje met de uitleg:
Oor schema overzicht

Als je nog niet in het water bent, is er nog geen water in je gehoorgang en dus ook geen verhoogde druk. Dan is de druk aan allebei de kanten van het trommelvlies gelijk. Kijk maar:

Oor klaren druk gelijk

Als je gaat afdalen en je klaart niet op tijd, dan krijg je drukverschil. Dit merk je al bij een paar meter diepte!
Kijk maar hoe het trommelvlies dan naar binnen wordt gedrukt. Dat kan flink zeer doen! Klaar je dan nog niet, dan kan het trommelvlies ook kapot gaan. Kijk maar bij 'duikerziekten, oorproblemen'.
Natuurlijk wacht je niet tot je op 3 meter bent om te gaan klaren, dan lukt het vaak al niet meer! naar boven pagina

Oren klaren drukverschil

Als je dan je oren klaart, dan is de druk weer gelijk en het pijngevoel weg! Dan krijg je dit schema:

Oren klaren druk gelijk

Hieronder nog een filmpje:

Oren klaren animatie

Verkoudheid en de buis van Eustachius

Je hebt vast weleens gemerkt dat, als je verkouden was, je dan ook minder goed kunt horen. Soms voel je ook dan druk op je oren, net alsof je onder water bent.

Als je verkouden bent dan zwellen de slijmvliezen van je luchtwegen op. Slijmvliezen is de binnenbekleding van je luchtwegen: je neus, je keel, je mond. Een soort huid maar dan in je lichaam. Maar slijmvlies zit ook in de buis van Eustachius. Door de zwelling gaat de buis van Eustachius dicht zitten.

Ook maken de slijmvliezen dan meer slijm aan - je moet niet voor niets niezen en hoesten om het slijm kwijt te raken. Dit slijm werkt mee om de infectie (wat verkoudheid eigenlijk is) te verhelpen. Maar het slijm zorg ook voor een extra verstopping van je luchtwegen en dus ook dat de buis van Eustachius soms dicht zit.

Doordat de buis van Eustachius dicht zit, wordt het trommelvlies ook naar binnen getrokken. Daardoor kan het minder goed meetrillen met de luchttrillingen van het geluid (kijk anders nog maar eens naar het gehoor) en dus hoor je minder bij een verkoudheid.

Verkoudheid, klaren en duiken

Als je verkouden bent, gaan dus de buisjes van Eustachius bij je oren dicht zitten. Je kunt dan niet meer klaren! Dus als je verkouden bent kun je niet gaan duiken of snorkelen. Je weet nu ook waarom!

Er zijn neusdruppels die helpen bij verkoudheid: het slijmvlies wordt weer wat dunner en je kunt makkelijker ademhalen. Je zou op het idee kunnen komen om deze druppels te gebruiken om toch te gaan duiken. Helaas werkt dat niet, en kan het zelfs gevaarlijk zijn. Kijk maar:

Oren klaren verkoudheid

Als het al lukt om met de druppels weer te kunnen klaren, dan kan het gebeuren dat de druppels zijn uitgewerkt als je weer omhoog wilt! Doordat dan de buis van Eustachius dicht zit, kan bij het opstijgen de verhoogde druk niet weg uit je middenoor. Dan wordt je trommelvlies naar buiten gedrukt, de gehoorgang in!

Dat doet zeer! En wat nog erger is: als je aan het begin van de duik merkt dat je niet kunt klaren, dan ga je eruit en stop je de duik. Je oren zullen dan geen risico lopen. Als je bij het opstijgen merkt dat de druk in je middenoor te hoog wordt, dan kun je alleen maar hopen dat de lucht uiteindelijk via de buis van Eustachius naar je keelholte gaat. Anders heb je kans dat je trommelvlies stuk gaat door de hoge druk!

Nooit druppels gebruiken om te gaan duiken dus!naar boven pagina

De volgend pagina gaat over kou en duiken.