Waterdruk en lucht in je lichaam

Zoals je bij de pagina 'Water drukt!' hebt gezien bij het proefje met de injectiespuiten, kan water niet verder ingedrukt worden door de waterdruk, maar lucht wel.

Waar kan overal lucht zitten in en rond ons lichaam? En wat betekent dat voor het duiken?

Waar zit lucht?

Je denkt misschien dat je lichaam een groot vast geheel is. Niets is minder waar!

Eigenlijk is je lichaam een soort fles. Een fles heeft een harde buitenkant en een holle ruimte van binnen. Je lichaam is eigenlijk ook zo, maar dan met twee ruimten. Deze tekening geeft een simpel beeld:

Je ziet dat van bovenaf een blauwe pijp je romp in gaat en daar eindigt - dit is een heel simpele manier om de luchtpijp en longen aan te geven. Verder gaat een oranje pijp van boven naar beneden. Bovenaan is dit je slokdarm, en deze lange pijp eindigt aan de onderkant van je lichaam, bij je poepgat (anus). In al deze 'pijpen' kan lucht zitten.

De romp bestaat uit twee delen, waar organen in liggen. Boven de borstholte, hierin liggen je longen en het hart. Je slokdarm loopt hier ook doorheen.
Onderaan je buikholte, hierin liggen je maag en darmen.
Tussen je borstholte en je buikholte ligt je middenrif. Hier gaat de slokdarm doorheen naar de buik.

Maak je het schema meer compleet, dan krijg je dus dit:

Behalve in je borst- en buikholte is er nog een plaats waar lucht zit. Je schedel zou erg zwaar worden als deze helemaal massief was. Daarom ontstaan als je groeit lucht houdende holten in je hoofd. Dan krijg je dus deze plaatsen waar lucht in je lichaam zit:

Hieronder wordt er nog wat meer over verteld. We beginnen met het hoofd, je kunt ook direct naar de borstholte of de buikholte. Dit in je lichaam, maar bij het duiken maken we ook nog luchtruimten met onze duikbril. Ook als je een droogpak gebruikt, maak je een luchtlaag op je huid. Ook deze lucht kan uitzetten of inkrimpen met de diepte!

Lucht in je hoofd

Je schedel zou erg zwaar worden als alle plaatsen waar lucht kan zitten massief bot zouden zijn. Daarom ontstaan naarmate je groter wordt allerlei holten in je schedelbotten. Deze holten hebben allemaal verbinding met je neus, dat wil zeggen met de ruimte achter je neusgaten, de neusholte. Daarom worden ze ook de neusbijholten genoemd.

Je ziet ze op het plaatje links. Dit is bij een volwassene.

Op het plaatje rechts zie je dat bijholten groter worden als je groeit. Als je ouder wordt kun je kunt dit soms ook merken aan veranderingen bij het duiken!

De bijholten hebben allemaal een buisje waarmee ze verbinding hebben met de neusholte. Deze buisjes zijn soms erg nauw. Bij een verkoudheid gaan ze soms dicht zitten. Dit zul je duidelijk merken bij duiken, kijk maar bij 'drukverschillen'!

Het middenoor

Er is een bijzondere ruimte met lucht in je hoofd. Dit is het middenoor, een onderdeel van je oor en gehoororgaan. Je middenoor heeft een verbinding met je keelholte, achter je neusholte. Deze verbindingsbuis is de buis van Eustachius.

Je buis van Eustachius is belangrijk voor het klaren van je oren. Daarover gaat de volgende pagina! Daar zie je het rechterplaatje nog wat groter en wordt er nog meer over verteld.

Net als je bijholten veranderd ook de buis van Eustachius als je groeit. Als je nog jong bent, is de buis wat korter en loopt meer vlak. Als je verkouden bent, dan is er maar een korte weg om de virussen naar je middenoor te laten komen. Daarom hebben (kleine) kinderen eerder last van een middenoor ontsteking als ze verkouden zijn!

Borstholte

In je borstholte liggen je longen. Met de longen adem je zuurstof in, en afvalstoffen (koolzuurgas) weer uit. Ze zijn dus heel belangrijk! Ze zitten ook vol lucht. De lucht komt door de luchtpijp in de longen. De luchtpijp komt vanaf de keelholte de borstholte in. Achter de luchtpijp ligt de slokdarm, die gaat door naar de maag in de buikholte.

Een ander belangrijk orgaan dat in je borstholte ligt is je hart. Dit pompt het bloed rond door je lichaam.

Bij het volgende stuk 'hoe werkt je lichaam?' kun je meer zien over de ademhaling en de bloedsomloop.

Als je met opstijgen je adem vast houdt, of als stukjes van je longen zijn afgesloten door slijmpropjes, kunnen je longen beschadigen! Meer hierover kun je lezen bij 'drukverschillen'.

Buikholte

In je buikholte zitten alle organen die je voedsel verteren. En dat zijn er nogal wat, kijk maar hieronder op het plaatje. Ook in je maag en darmen zit lucht - lucht komt binnen als je het inslikt bij het eten, of als je frisdrank met prik drinkt. Als dit in je maag zit komt het soms naar buiten met boeren.
Ook bij het verteren van je voedsel ontstaat gas. Dit komt naar buiten als je een wind laat! Er is voedsel waarvan we weten dat je extra winderig kunt worden: uien en bonen bijvoorbeeld.

Bij het duiken kan al het gas in je darmen gaan uitzetten. Dit voelt niet fijn! Kijk maar bij drukverschillen om te zien wat dat voor effect kan hebben!

Als je het leuk vindt, de betekenis van de nummertjes:

1 is je mondholte met 2 en 3 speelselklieren en 4 je tong.
5 zijn je tanden en de kiezen, je kauwt je voedsel natuurlijk goed!

6 is je huig.
7 je tong
8 je slokdarm, die brengt je voedsel door het middenrif naar je maag

9 is je alvleesklier, die maakt sap om je voedsel te verteren.
10 is je maag
11 is de afvoergang voor het sap van de alvleesklier naar de darm
12 is je lever. Hier wordt voedsel verwerkt zodat je lichaam het kan gebruiken.
13 is je galblaas, hier komt sap uit dat je helpt vet in je voedsel te verteren.
14 is het eerste stukje van je darmen, de twaalfvingerige darm. Hier komt
15 in uit, de afvoergang van de galblaas
Hierna komt je voedsel eerst in
20, de dunne darm en gaat dan door naar
16 de dikke darm (17, 18 en 19 zijn onderdelen van je dikke darm).
21 is je blinde darm, met daaraan vast 22, een wormvormig extra stukje (als dit gaat ontsteken wordt dat blindedarm onsteking genoemd, maar eigenlijk klopt dat dus niet!)
23 is je endeldarm die uitkomt bij
24 je anus ofwel je poepgat. Hier komen de niet verteerde resten die je lichaam niet kan gebruiken naar buiten.

Lucht rond ons lichaam bij het duiken

Dit zijn alle ruimten met lucht binnenin ons lijf. Maar met duiken doen we een duikbril op, en hier zit ook een luchtlaagje in. En duikkids duiken natuurlijk niet met een droog pak, maar in een droog pak zit ook lucht. Kijk maar bij drukverschillen wat de effecten kunnen zijn als deze lucht gaat uitzetten of inkrimpen met de diepte van je duik en dus met de waterdruk om je heen.

Maar de lucht, en de gassen die samen de lucht vormen, doen nog meer in je lijf!
Kijk maar op de volgende pagina over gassen die oplossen in je lichaam.